“Uğruna yaşadığımız şeyler”
Dostoyevski
Değerlerimiz, hayatımızı nasıl yaşamak istediğimize rehberlik eden temel ilkeler. Aslında bunlar bir yandan olmak istediğimiz insanı tanımlarken bir yandan da eylemlerimizi değerlendirmek için bize standartlar sağlar.
Bir başka bakış açısı ile de neyin arzu edildiğine dair genel inanç diyebiliriz ki bunlar genel olarak benlik hissimizden, kişinin genel psikolojik ihtiyaçlarından ve toplumun sosyal normlarından ortaya çıkarlar.
Değerler yaşamın yönleri olarak kabul edilir; sorumluluk almak, otorite, otonomi, tutku, yaratıcılık, affedicilik, vericilik, sağlık, bağımsızlık, sevgi dolu olmak, açık olmak, adil olmak, geleneksel olmak bu yönlerden bazıları sadece.
Değerler, ahlak kuralları ya da prensipler değildir.
Değerler ahlak kuralları değildir. Değerler ahlaki karakter ya da etik davranışlarla da ilgili değildir ama gayet etik bir şekilde davranmak bir değer olabilir.
Değer Odaklı Yaşam, kişinin değerlerinin hayatını ve davranışlarını başarılı bir şekilde yönlendirdiği zamandır. Bu aynı zamanda kişinin çok yüksek bir tutarlılık içerisinde de yaşadığını gösterir bizlere. Bu şekilde yaşayan insanlar önemli her kararlarında kendilerine benzer soruları sorarlar;
- Bunu neden yapıyorum?
- Yaptıklarım gerçekten benim değerlerim ile örtüşüyor mu?
- Eğer öyleyse hangi değerlerimi vurguluyor daha çok.
- Eğer değerlerimden farklı bir şey yapıyorsam bunun farkında mıyım? Neden bunu yapıyorum?
En başta söylediğimiz gibi değerler bize eylemlerimizi değerlendirmek için bir standart sağlıyor ve maalesef değerlerinden bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde uzaklaştığın anda acı çekmeye ve hayatta zorlanmaya başlıyorsun, tutarlılığını kaybediyorsun.
Değer odaklı bir yaşama tam olarak geçmenin ilk yolu öncelikle değerlerini netleştirmektir. Maalesef çoğu danışanımla yaptığım görüşmelerde değerlerini net olarak ortaya koyamadıklarını görüyorum. En büyük karışıklık ise değerler ile hedeflerin birbirine girmesi.
Hedefler değerler değildir.
Hedefler belli bir zaman içerisinde gerçekleştirilebilir fakat değerler bize süregelen bir yaşam yönünü ifade ederler. Sağlıklı yaşam bir değer iken haftada 2 kez spor yapmak sadece bir hedeftir, hedefler ölçülebilir ve gerçekleştirilebilir, sağlıklı yaşam değeri ise ömür boyu sürecek olan bir yöndür bizim için, bir kez gerçekleşip bitecek bir hedef değildir.
Değerlerini netleştirmek için danışanlara önerim öncelikle günlük hayatlarında kendilerini değerlendirmeleri, gün içerisinde verilen basit kararlarda bile hep bir değer yatıyor aslında. Daha sonra kendilerine hangi değerleri ihmal ettiklerini, hangi değerlerinden kesinlikle ödün vermediklerini sorarım. Değerlerimizin önceliklerini belirlemek eğer aralarında bir çatışma yoksa çok da önemli değildir ve ilerleyen yaşam sürecinde zaten bu öncelikler değişecektir.
Koçluk çalışmalarımız içerisinde farklı araçlar kullanarak öncelikle değerleri netleştirmeye çalışıyoruz, daha sonra yine birtakım araçlar ile bu değerleri nasıl geliştirebileceğimize ve değerlerimiz ile aksiyonlarımız arasındaki farkı nasıl kapatabileceğimize odaklanıyoruz. Ayrıca yine danışanların isteği doğrultusunda değerlerin oluşma ortamına da bakıyoruz. Sahip oldukları bu değer nereden geliyor, geçmişte kimler ona rol model oldu, ailesinin değer ve inançları onun üzerinde nasıl etkiler bıraktı gibi sorular üzerinde konuşuyoruz. Bazı değerlerimizin çocukluğumuzdaki koşullanmalarımızdan ortaya çıktığı ve aslında bilinçsiz olarak onları hala sahiplendiğimiz ortaya çıkıyor çoğu zaman. Bu koşullanmaları fark edebilmek ve hayatımızdan çıkartabilmek için meditasyon ve insan tasarımından elde ettiğimiz birikimi de kullanıyoruz.
Değerlerimizi netleştirdiğimiz anda hayattaki önemi ve yatırımı nereye yapacağımız da ortaya çıkmaya başlar, aslında bir nevi yol haritamız netleşir.
Değerler anlamlı, tutarlı ve dolu dolu bir yaşam yaşamamızın ilk adımıdır. Aynı zamanda Öz Farkındalık, kendimizi açık ve net bir şekilde görebilme yeteneğimizin de başlangıç noktasıdır. Eğer bu konularda yardıma ihtiyacın olduğunu hissediyorsan bizimle koçluk çalışmalarına katılabilir ya da Atölyelerimiz içerisinde yer alan Öz Farkındalık atölyesi ile biraz daha bilgi edinip, kendini geliştirebilirsin. Daha fazlası için web sitemize bekliyoruz.
Sağlıcakla, sevgiyle ve farkında olarak kalın